Η παλιά Φλώρινα 1912 - 1970 μέσα από το φωτογραφικό αρχείο του Θ.Βογιατζή: Η περιοχή «Βαρόσι» το 1912

Αύριο συμπληρώνονται 100 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλης μας από τον τουρκικό ζυγό. Δημοσιεύουμε λοιπόν μια καρτ ποστάλ του 1912, που είναι και η παλαιότερη που έχω στο αρχείο μου, στην οποία βλέπουμε την γνωστή περιοχή «Βαρόσι» της 

Φλώρινας, όπως ήταν κατά την εποχή της απελευθέρωσης. Από το πίσω μέρος της καρτ ποστάλ, αντιγράφουμε τα εξής ενδιαφέροντα, διατηρώντας την γλώσσα και την ορθογραφία του αποστολέα της: «Φλώρινα τη 20-9-1913. Αγαπητέ Διομήδη,  είμαι καλά το αυτό επιθυμώ και δι΄ εσέ. Μετά ένα ολόκληρον μήνα, έλαβα την επιστολήν την οποίαν μου εστείλαται εις Κιλκίς. Είσαι πάντοτε εις τον νουν μου, δεν παρέρχεται ημέρα και να μην σας ενθυμηθώ. Εν  βία σου γράφω, εκ Κορυτσάς θα σας γράψω περισσότερα. Σε φιλώ. Ε. Γιαννάς. Η σύστασίς μου. 4^ος Λόχος, 14^ον Σύνταγμα». Προφανώς εστάλη από κάποιον στρατιώτη, που την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων υπηρετώντας την στρατιωτική του θητεία, βρέθηκε στην πόλη μας.

Την καρτ ποστάλ αυτή μαζί με αρκετές άλλες, την είχε εκδώσει αμέσως μετά την  απελευθέρωση της Φλώρινας το 1912, ο μακαρίτης εδώ και πολλά χρόνια, Μακεδονομάχος, Δάσκαλος, εκδότης από το 1916 της τοπικής εφημερίδας «ΦΛΩΡΙΝΑ» και μετέπειτα πρώτος αιρετός Δήμαρχος Φλωρίνης (1925-1929), Ιωάννης  Θεοδοσίου (1881-1972), πατέρας του επίσης παλαιού Δημάρχου και Συμβολαιογράφου Φλωρίνης  Γεωργίου Θεοδοσίου (1921-2000). Θυμάμαι τον Ιωάννη Θεοδοσίου, κατά την δεκαετία του 1960, σε προχωρημένη τότε ηλικία, ψηλό, λεπτό, ευθυτενή, να διασχίζει τους κεντρικούς δρόμους της πόλης μας και να απολαμβάνει του γενικού σεβασμού των παλιών Φλωρινιωτών.

Όπως μου είχε πει κάποτε ο αείμνηστος Γεώργιος Θεοδοσίου, ο πατέρας του είχε εκδώσει αμέσως μετά την απελευθέρωση, μια σειρά από 20  περίπου καρτ ποστάλ  της πόλης μας. Από αυτές έχω στην κατοχή μου τις μισές. Με τον Γεώργιο Θεοδοσίου, τον εξαίρετο αυτόν παλιό Φλωρινιώτη, με συνέδεε μακρόχρονη και δυνατή φιλία, τον επισκεπτόμουν δε τακτικά στο γραφείο του για να τον ρωτήσω αλλά και για να συζητήσουμε διάφορα γεγονότα που αυτός είχε ζήσει, τόσο της προπολεμικής, όσο και της μεταπολεμικής Φλώρινας. Μερικές από αυτές τις καρτ ποστάλ του πατέρα του μου είχε χαρίσει πριν από πολλά χρόνια.

Αριστερά διακρίνεται το περίφημο «γιάζι»  (ρυάκι), που ξεκινούσε από την αρχή της οδού Αβέρωφ και κατέληγε στην πλατεία Σχολείων. Καταστράφηκε και αυτό από την μεγάλη πλημμύρα του 1929. Εδώ το βλέπουμε στο ύψος της πλατείας «Βαροσίου», στους πρόποδες του λόφου του Αγίου Παντελεήμονος,  πίσω περίπου από την οικία του πρώτου Δημάρχου Φλωρίνης (1912), Στέργιου (Τέγου) Σαπουντζή (1877-1960), που τότε δεν είχε ακόμη κτισθεί. Στο βάθος δεξιά το παλιό Γυμνάσιο που μόλις είχε ανεγερθεί  και λειτούργησε  από τον Σεπτέμβριο του  1914 ως Γυμνάσιο Αρρένων,  καθώς και το τζαμί στην περιοχή της  πλατείας Ερμού, σημερινής Επτά  Ηρώων. Το παλιό Γυμνάσιο κατεδαφίσθηκε τον Δεκέμβριο του 1978, το δε τζαμί το έτος  1927, η βάση του οποίου διασώζεται μέχρι σήμερα, πίσω από το κτίριο που για πολλά χρόνια στέγασε την Τράπεζα της Ελλάδος.-

Θανάσης  Βογιατζής

Φλώρινα 7-11-2012